Diş çürüğü, bakteriyel biyofilmin karbonhidratları fermente etmesiyle açığa çıkan ürünlerin neden olduğu bir hastalıktır. Bu ürünler zamanla demineralizasyon ve remineralizasyon arasındaki dengenin bozulmasına ve diş sert dokularında yıkıma neden olur.
Bir çürük lezyonunun oluşabilmesi için aynı anda birbirini etkileyen 4 ana faktörün bulunması gerekir. Bunlar;
1) Dişin çürüğe hassas olması
2) Plak
3) Karyojenik gıdalar
4) Gıdaların ağızda kalma süresi
Besinlerin karyojenitesi
Yiyeceğin çürük yapma potansiyeline karyojenite denir. Bir gıda maddesi alındıktan 30 dk sonra plak ph’ını 5,5 in altına düşürmüyorsa dişler için zararsız kabul edilir. Diş dostu logosu taşıyan ürünler bu teste göre belirlenir.
Besinlerin karyojenitesini etkileyen faktörler
- Yapışkan yapıda olan ve ağızda uzun süre kalan besinler daha kolay aside dönüşerek ph’ı düşürür.
- Asitli ve şeker içeriği yüksek içecekler çürük oluşumunu kolaylaştırır.
- Sert, lifli ve kokulu yiyecekler tükrük akışını artırır ve mekanik temizliğe yardımcı olurlar.
- Haşlama, yiyecekte daha fazla su kalmasına ve karbonhidrat oranının azalmasına neden olurken kızartma, suyun uzaklaştırılmasına ve karbonhidrat oranının artmasına neden olur.
- Karbonhidrat alım sıklığını azaltmak toplam karbonhidrat miktarını azaltmaktan daha önemlidir.
- Ara öğünde alınan şekerler ağızda uzun süre kalacağından karyojenitesi fazladır.
- Yemek sırasında tükürük akışı arttığından temizlik ve tamponlama kapasitesi artar. Karyojenik gıdanın yemekten hemen sonra tüketilmesi daha doğru olur.
Ara öğünde önerilecek besinlerde bulunması gereken özellikler;
- Fiziksel yapısı tükürük akışını uyarmalı
- Yapısı kalsiyum, fosfat ve florid yönünden zengin olmalı
- Ağız ortamında kalışı mümkün olduğunca az olmalı
- Kimyasal içeriği proteinden zengin yağdan fakir olmalı;
- Ph ı 5,5 in üzerinde olmalı
Yorum Yok